Script schrijven? Zo doe je dat

Wil je een film of video maken? Begin dan altijd met het uitwerken van een video script.

Alleen een natuurtalent kan een goede film maken zonder script. Bij het maken van een film komt namelijk ontzettend veel kijken: je werkt met acteurs, locaties, camera's en vaak een gelimiteerd budget. Het is heel wat anders dan het schrijven van een roman, dat vooral discipline en creatief vermogen vraagt. Een roman schrijven gebeurt door één persoon, bij de verfilming van de roman zijn er honderden betrokken.

Tijd voor tips

Het maken van een film is een proces van vallen en opstaan. Er komen altijd onvoorziene zaken op je pad, waar je zo goed mogelijk mee om moet springen. Ook voor onvoorziene zaken heb je een script nodig: deze geeft namelijk helder inzicht in wat je uiteindelijke einddoel is en geeft een beeld van de te volgen rode draad.

Zorg voor structuur

Zorg dat je film of video een duidelijke opbouw heeft. Als je een script schrijft, heb je goed overzicht van hoe lang elk segment in de video precies moet zijn. Zo voorkom je dat de video al snel te lang wordt. Begin met een inleiding (hou het kort), schakel over op de inhoud (je kunt scènes zien als de 'alinea's' - elke alinea heeft een kernzin - van de video) en eindig met een korte conclusie. Het in volgorde opnemen van de verschillende segmenten, bespaart je veel tijd met editen.

Spanning toevoegen

Een videoscript beschrijft niet alleen wat je precies wilt vertellen, maar ook hoe je het wil gaan vertellen. Bovendien kun je zaken als de mensen in beeld (acteurs, figuranten, vrienden, collega's) en locaties opnemen. Je kunt het verhaal in de context plaatsen en nadenken over hoe de context het verhaal kan beïnvloeden en de boodschap kan versterken.

Denk maar eens aan de keuze van muziek: de verkeerde muziek kan een lachwekkend gevolg hebben, terwijl de juiste muziekkeuze kan zorgen voor kippenvel. Denk je van te voren na over context, dan kun je de mensen die in beeld verschijnen kleden op een wijze die aansluit bij de thematiek van de video. Ook kan je de ideale locatie uitkiezen om je boodschap over te brengen.

De voorbereiding is het halve werk

Met een goede voorbereiding is het glas altijd halfvol in plaats van halfleeg. Als je je scenes kunt filmen in overeenstemming met een strak geordend script, dan zal het je relatief weinig moeite kosten om de scènes in elkaar over te laten vloeien. Als je achteraf pas bedenkt hoe alles in elkaar moet passen, kan de postproductie zomaar twee keer zo lang duren. Als je een goed script hebt, is het ook mogelijk om de het video bewerken aan een externe partij uit te besteden zonder dat de kosten hoog oplopen.

Is de dialoog en cameravoering per shot en scene duidelijk in het script opgenomen? Dan kan de film crew in hoog tempo shots afvinken.

Tijd besparen

Door je goed voor te bereiden, bespaar je in alle opzichten tijd: niet alleen met nabewerken, maar ook met filmen. Je kunt de mensen die op camera verschijnen beter aansturen, waardoor het minder snel nodig zal zijn om shots opnieuw te schieten. Ook zul je veel minder snel iets vergeten. Het is natuurlijk rampzalig als je er tijdens het editen achter komt dat er scènes zijn die nog gefilmd moeten worden.

Een duidelijk doel voor ogen

Met een helder script heb je een duidelijk doel voor ogen. Vaak worden video's gemaakt waarvan het doel niet duidelijk is voor de kijker: erg jammer, want de beelden kunnen op zich van goede kwaliteit zijn. Communiceren met de kijker is van levensgroot belang. Als filmmaker moet je kunnen inspelen op de verwachtingen van de kijker. Ook moet je een bepaalde call-to-action hebben, bijvoorbeeld bezoek aan je website of het kopen van een product.

Zonder fundering geen huis

Als je geen goede fundering neerzet, kan je ook geen huis plaatsen. Een succesvolle flater als de Toren van Pisa is een uitzondering: de meeste foutjes worden genadeloos afgestraft en afgedaan als mislukkingen. Een video zonder kop of staart nodigt niet uit om opnieuw te bekijken. De finishing touch van een videoscript is het storyboard. Het storyboard is in feite de visuele weergave van het script: uitgedachte beelden worden in chronologische weergave geplaatst.

Het doel van een videoscript

Wat is nu eigenlijk het doel van een videoscript? Het maken van een betere video natuurlijk, want met een kwalitatief sterke video genereer je meer conversies. Een video maken kan erg intimiderend zijn, zeker als je er weinig of zelfs geen ervaring mee hebt. Het schrijven van een videoscript kan je aardig op weg helpen: het scheelt meer dan een slok op een borrel als je tijdens het filmen een script hebt om op terug te vallen als alles niet precies loopt zoals je verwacht.

Wat staat er precies in een videoscript?

Een videoscript vertelt in hoofdlijnen welk verhaal je wilt vertellen. Met verhaal moet je niet alleen denken aan de gesproken worden, maar ook aan beeldtaal: het gebruik van locaties, kleuren en vormen. Taal duidt ook op de muziek en audio-effecten die je de video meegeeft. In het videoscript bepaal je wat de opbouw van scènes en de gesproken tekst wordt, maar je geeft ook aan hoe acteurs zich moeten presenteren, hoe ze moeten staan, wat ze dragen. Je geeft aan wat de locatie is van de scène, de belichting, de muziek en de audio effecten. Met andere woorden: je laat alle individuele elementen van de video in het script samenvloeien.

Hoe is een videoscript opgebouwd

In de onderbouw van de middelbare school wordt het je met de paplepel ingegoten en op het hart gedrukt: bij het schrijven van zakelijke teksten maak je onderscheid tussen inleiding, middenstuk, slot.

• Inleiding: hier kondig je het onderwerp en de eventuele probleemstelling aan. Ook introduceer je de personages van de video en laat je zien hoe deze zich tot elkaar verhouden (is er bijvoorbeeld sprake van autoriteit - de verhouding tussen klant en consument?).

• Kern boodschap: is er sprake van een probleem, laat zien welke oplossing jij kunt aandragen. Wil je iets gedaan krijgen? Vertel wat het is waar waarnaar je op zoek gaat. Geef argumenten: laat zien waarom jouw oplossing de beste is, of waarom mensen zich voor jou zouden moeten inspannen. In het middenstuk laat je zien wat je in huis hebt.

• De afsluiting: in de afsluiting volgt een conclusie. Bijvoorbeeld 'kies voor ons', 'breng een bezoek aan onze website', 'doe dit en dat voor ons'. De conclusie loopt naadloos over in een call-to-action: je maakt duidelijk wat de logische vervolgstap is voor de kijker op basis van de door jou getrokken conclusie. Het middenstuk informeert, het slot activeert.

Tips voor het schrijven van je eigen script

Ook het schrijven van een script kan overweldigend zijn. Daarom nemen we je bij de hand en laten we je stap voor stap zien hoe je het aan moet pakken. Een script is een hulpmiddel en niet het eindproduct. Met andere woorden: het hoeft niet perfect te zijn, zolang de video dat maar is.

Tip 1: Hou het simpel

Als je begint met schrijven, hou er dan rekening mee dat alle schoonspraak overbodig is in een script. Hou het script dicht bij jezelf: gebruik spreektaal. Het script moet voor iedereen begrijpelijk zijn, dus mag er geen ruimte dubbelzinnigheid zijn. Spreektaal gebruiken heeft als voorbeeld dat je de zinnen in het script rechtstreeks om kunt zetten tot tekst in de video. Spreektaal is vaak een stuk krachtiger en bondiger dan geschreven taal. Je doel is immers zo snel mogelijk de boodschap overbrengen richting de kijker. Dat doe je niet met 'mits', 'maar' en bijzinnen.

Tip 2: Zorg voor een volledig script

Een script is meer dan dialoog. Beschrijf ook de aard van de shots (de hoek van waaruit je wilt filmen en eventueel zelfs de camera's en lenzen waarmee je filmt). Besteed tijd aan de opbouw van personages en scènes. Hoe meer details er in het script staan, hoe makkelijker het is een passend 'decor' op te zetten. Let op wat de personages dragen en of er wissels in outfit plaats moeten vinden. Ook als je het script uit handen geeft, moet het voor anderen te begrijpen zijn.

Tip 3: Pas je script aan op platform en publiek

Tieners? Ouderen? Mannen? Vrouwen? Allemaal willen ze op een andere manier worden aangesproken. Hou daar rekening mee. Kies je woorden, personages en beelden met zorg. Hou ook rekening met waar je je video wil publiceren: sociale mediaplatforms hanteren bijvoorbeeld een maximale lengte en bestandsgrootte voor video's. LinkedIn is voor professionals, terwijl een platform als Instagram meer voor vrijetijdsbesteding is: de tone of voice kan erg verschillen.

Ontdek hoe je zelf fantastische scripts schrijft voor bedrijfsvideo's

Wil je aan de slag met het maken van goede bedrijfsvideo's? Ontdek in het e-book IJzersterke Scripts Schrijven hoe je dit het beste kunt aanpakken. Ontdek handige script templates voor 10 populaire bedrijfsvideo's.