De 180-graden regel is een regel die bepaalt dat de camera altijd aan dezelfde kant van een zogenaamde 'dramatische as' moet blijven filmen om verwarring bij de kijker te voorkomen.
De regel in de praktijk
Stel: twee personen - een man en een vrouw - zijn met elkaar in gesprek. Op de as filmen betekent in dit geval dat als je de man in het eerste shot links hebt staan en de vrouw rechts, ze ook in de daaropvolgende shots op die positie moeten blijven staan. Staat de vrouw plotseling links en de man rechts, dan ben je over de as gegaan en staan de personages omgedraaid.
Op een voetbalveld
De 180 graden regel is misschien wel het best uit te leggen aan de hand van het voorbeeld van een voetbalwedstrijd. Bij een voetbalwedstrijd spelen twee ploegen ieder een eigen kant op. Mocht je nu een samenvatting kijken waarbij je de 180 graden regel geheel overboord gooit, dan lijkt het net alsof beide ploegen in één helft op hetzelfde doel aan het schieten zijn. Dat zou uitermate verwarrend zijn voor de kijker en wordt in de regel dus ook niet gedaan.
Het 'overtreden' van de regel
Beginnende filmmakers gaan soms opzichtig in de fout, maar video editors met veel ervaring en creatief talent buigen de 180 graden regel soms juist naar hun hand om een artistiek effect te creëren, bijvoorbeeld als het juist de bedoeling is voor de kijker om verwarring te ervaren. Of om te laten zien dat de betreffende personages zelf ook verwarring ervaren. Zo zie je dat filmregels niet per definitie in beton gegoten zijn en dat je ze met de juiste kunde kunt manipuleren.
Meer begrippen in deze categorie
- Cameravoering
- Canted shot
- Central perspective
- Cinematografie
- Close-up
- Depth of field (scherptediepte)
- Director of Photography (D.O.P.)
- Eyeline match
- Establishing shot
- Extreme close-up
- Extreme long shot
- Head room
- Long take
- Luistershot
- Over-the-shoulder-shot
- Pan effect
- Point of view
- Tegenshot
- Tilt effect
- Tracking shot
- Two shot