Een format is iets dat volgens een vaste formule gebeurt, denk bijvoorbeeld aan talkshows. Hier zijn ook vaste formats voor: ze beginnen bijvoorbeeld met een introductie, een korte anekdote, dan volgt het 'officiële' begin van de show (begeleid met muziek), gasten worden geïntroduceerd, topics volgen elkaar in rap tempo op - iedereen mag kort zijn zegje doen - en de show sluit af met een laatste groet, vaak een vast zinnetje ('Dit was De Wereld Draait Door'…) en een muzikale outro. Een format zorgt ervoor dat kijkers precies weten waar ze aan toe zijn.
Waar bestaan videoformats uit?
Videoformats kennen een vaste opbouw: introductie, middenstuk, slot. Het werkt ongeveer hetzelfde als het schrijven van een informatieve of overtuigende tekst: op de middelbare school krijg je eindeloos (tot vervelens toe) te horen hoe belangrijk het is je tekst goed op te bouwen, wat er in iedere alinea moet staan en wat het belang is van elke alinea in de gehele tekst.
Het belang van herhaling
Hoe sterker het format, hoe voorspelbaarder het is. Die voorspelbaarheid is niets slechts: het gaat vooral om de invulling van segmenten waarmee de kijker verrast wil worden. Met andere woorden: de kijker wil weten wánneer de verrassing komt, maar niet wat die verrassing gaat zijn. Het werkt een beetje hetzelfde als cadeautjes en verjaardagen of sinterklaas: je weet dat ze gaat komen, de cadeautjes, maar pas op de dag zelf kom je erachter wat je precies krijgt.
Videoformats ontwikkelen en binge kijken
Binge watching is een relatief nieuw begrip, dat vooral sinds de opkomst van Netflix flink aan populariteit heeft gewonnen. Binge watching op Netflix betekent meerdere afleveringen van een serie achter elkaar kijken en hier bijvoorbeeld een hele middag of avond (zelfs een hele dag) voor uittrekken. Op YouTube houdt het in veel video's van dezelfde soort achter elkaar kijken. Je kunt deze video's bijvoorbeeld in een afspeellijst plaatsen en die afspeellijst met één klik afspelen. Slimme contentmakers produceren video's die als afleveringen na elkaar te kijken zijn: ze pakken door op wat eerder is besproken en kondigen een nieuw onderwerp aan.
Een videoformat ontwikkelen voor je bedrijf
Hoe doe je dat: je eigen videoformat ontwikkelen? Makkelijker gezegd, dan gedaan. Om een format te ontwikkelen moet je weten wat je wil vertellen en aan wie je het wil vertellen. Het begint dus met het bepalen van een doel. Maar sluit jouw doel aan op de wens van de kijker en klant?
Stap 1: Je video strategie bepalen
Als je video strategie deugt, dan zullen de kijkers vanzelf volgen - misschien geef je hen wel iets waarvan ze niet eens wisten dat ze ernaar op zoek waren. Je video strategie bepalen doe je door je doelgroep vast te leggen. Wie wil je precies bereiken? Op welk platform kun je dit het beste doen?
Stap 2: De opbouw van de video
Heb je een beeld van de doelgroep en het kanaal waarop je je doelgroep gaat bereiken? Dan is het nu tijd om te kijken naar de opbouw van de video. Weet je al welke regels het door jou uitgekozen platform hanteert omtrent het uploaden van video's (maximale lengte en grootte van het bestand)? De opbouw van je video is meestal die van de bekende drietrapsraket: inleiding-middenstuk-slot (met conclusie). Vergeet ook de call-to-action niet in het slot.
Stap 3: Budget bepalen
Aan de hand van je budget bepaal je welke creatieve en technische vrijheden je hebt. Met een beperkt budget kun je meer dure segmenten in je videoformat wel vergeten. Gelukkig is er ook met een bescheiden budget veel mogelijk. Sterke content hoeft geen dure content te zijn.
Bekijk hier een overzicht met videoproductie tarieven.
Stap 4: Schrijven van het script
Tijd om een video script te maken voor de eerste video in je format. Het video script geldt als rode draad: het helpt je te blijven focussen op je doel. Zolang je het doel van de video voor ogen hebt, zullen je gedachten niet snel afdwalen. In het script kun je de elementen van je format verwerken.
Stap 5: Filmen van de video
Nu is het tijd om te filmen. Heb je aan alles gedacht? Onthoud dat een goede voorbereiding het halve werk is. Dat geldt zeker voor complexere video's, met meerdere locaties en talloze mensen die op camera verschijnen.
Stap 6: Nabewerking en reflectie
Alle opnames gemaakt? Nu kun je achter de computer of je telefoon aanschuiven met een warme kop chocomel en een flinke rol koekjes: het is tijd voor de nabewerking. Dit is niet van iedereen het lievelingstaakje, al zijn er ook mensen verzot op het in elkaar knutselen van losse fragmenten tot één dynamisch geheel. Zorg dat je tijdens het editen het format niet uit het oog verliest: staat alles op de juiste volgorde? Ben je klaar met de bewerking, dan is het tijd om te reflecteren. Zijn er zaken overbodig, of moet er juist nog iets worden toegevoegd?
Verschillende video types/formats
Er zijn verschillende video types die je kunt overwegen te maken. Het kiezen van het type video draagt voor een groot gedeelte bij aan het bepalen van het format, omdat je per videotype aan een aantal conventies in onder meer opbouw en lengte bent gebonden. Toch is het format van je video's breder dan alleen het 'soort' video. Een videoformat kan worden toegepast op verschillende soorten video's, bijvoorbeeld door intro's, outro's en effecten toe te voegen.
Kennisvideo's/tipvideo's
In dit soort video's wordt door professionals kennis gedeeld. Je kunt jezelf opwerpen als expert, maar je kunt ook iemand inhuren of een vraag laten beantwoorden door een externe expert. Kennis en tip video's doen het goed als teasers en trekken veelal kijkers die nog niet bekend zijn met bedrijf. Vooral op YouTube en LinkedIn presteren de kennis en tipvideo's erg goed.
Nieuws- of actualiteit video's
Met dit type video kun je inspelen op actuele onderwerpen. Dat kan een nieuwsitem zijn, maar ook een huidig thema of een heersend thema bij jouw doelgroep. Denk bijvoorbeeld aan seizoentips voor mode en/of make up. Deze video's doen het goed op Facebook en YouTube.
De voxpop: het 'volk' aan het woord
Vox pop komt uit het Latijn (Vox populi: 'stem van het volk'). Een voxpop is een vast format waarin aan meerdere mensen (vaak zomaar ergens op straat) een korte vraag gesteld wordt. Vervolgens worden verschillende antwoorden op de vraag in één video achtereen geplakt. Voxpops kunnen over van alles en nog wat gaan: van hongersnood en oorlog, tot tandpasta. Voxpops zijn vaak korte video's met een hoog tempo. Ze doen het goed op verschillende platforms.
De 1-op-1 video
Een 1-op-1 video is als een één-op-één gesprek, maar dan in videovorm. Het houdt in dat je antwoord geeft op een zakelijke vraag aan de hand van een simpele video. De kracht van de 1-op-1 video zit hem in de authenticiteit. In dit geval is het niet aan te raden er teveel aan te editen.
De blik achter de schermen
De blik achter de schermen of behind the scenes is een erg populaire videovariant. Het houdt in dat je in een video laat zien hoe het er op kantoor of op de werkvloer aan toegaat. Je kunt het kantoor of de werkplaats van binnen en van buiten laten zien, of juist focussen op alle activiteiten. Behind the scenes video's zijn vooral een groot succes op LinkedIn en Instagram Stories.
De kracht van een zakelijke vlog
Ook in een zakelijke vlog laat je zien waar je precies mee bezig bent. De zakelijke blog is wat meer persoonlijk dan de blik achter de schermen, omdat het meer focust op een persoon dan het bedrijf als geheel. Je kunt onder andere je dagelijkse bezigheden en expertise laten zien.
Product demonstratievideo's
Of je nu wilt weten hoe een koekblik werkt of het nieuwe model smartphone: voor elk type product of dienst is een product demonstratievideo te maken. In een demonstratievideo laat je zien hoe het product eruitziet, maar ook hoe het werkt, vaak aan de hand van enkele simpele stappen.
Een mini documentaire schieten
Een mini documentaire of mini docu verschijnt vaak in de vorm van een dagje meelopen. Het kan gaan om een dag op het werk, maar ook middelbare scholen maken er vaak gebruik van voor nieuwe scholieren. In mini docu's wordt vaak ook gereflecteerd op de gebeurtenissen, bijvoorbeeld aan de hand van een interview. Ook kan de hoofdpersoon zich tot de camera richten.
De unieke kracht van snippet video's
Video snippets zijn fragmenten (snippets) van filmpjes. Deze zijn meestal erg kort en worden op verschillende manieren op sociale mediaplatforms gebruikt, met name op Instagram. Een snippet is een klein videofragment dat heel snel te maken is. Het voordeel van een snippet is dat deze heel laagdrempelig is: je hoeft hem nauwelijks te bewerkten. Een effect toevoegen is vaak genoeg.
Hoe lang is zo'n snippet meestal?
De gemiddelde lengte van een video snippet is 20-30 seconden, meer niet. Snippets worden meestal in één take opgenomen. Je hoeft ze nauwelijks te monteren en kunt ze dus vlak na filmen al uploaden. Snippets zijn de ideale marketingvideo's voor het creëren van bewustzijn voor iets groots.
Speciale FAQ video's
FAQ video's hebben wel iets weg van 1-op-1 video's, al zijn ze wat algemener. In een FAQ video bespreek je veel gestelde vragen (gerelateerd aan jouw bedrijf, werk of branche) en geef je kort en helder antwoord. Je kunt in één video meerdere vragen beantwoorden, maar nog beter is het voor elk antwoord een aparte video te produceren (van maximaal 1 minuut).
Welk format past bij jouw kanaal?
Sommige videosoorten zijn meer geschikt voor YouTube, andere voor Instagram. Sommige video's werken goed in de markt van B2B (Business 2 Business: het ene bedrijf dat zich tot het andere richt), het andere verricht wonderen op het gebied van B2C (bedrijf tot klant).
Een succesvol videoformat?
Succesvolle videoformats worden geïntegreerd in het DNA van je bedrijf. Het format moet voor iedereen binnen de doelgroep toegankelijk zijn. Een video die fijn wegkijkt, zal vaker worden bekeken. Ook is de kans groot dat de kijker vervolgens op gerelateerde video's zal klikken. Hier volgen enkele tips voor het ontwikkelen van een succesvol videoformat voor je bedrijf:
- Maak het persoonlijk (denk aan AH-man Harry Piekema)
- Gebruik humor
- Voeg extra graphics toe, zoals standaardintro's en -outro's
- Wees origineel (vermijd clichés, of geef juist een leuke draai aan clichés)
- Zorg voor actie (gebruik niet teveel statische beelden en grijze wanden)
- De aanhouder wint: ook als de eerste paar video's niet succesvol zijn, kan je format uiteindelijk vruchten afwerpen.
- Heb plezier in wat je doet: als je plezier hebt in het maken van je video's dan straal je ook plezier uit. Ongeïnteresseerde mensen voor en achter de camera zijn een echte afknapper.
Voorbeelden van succesvolle videoformats
Hier twee voorbeelden van succesvol opgezette videoformats:
'Jer & Mir reageren' van Transavia: twee vriendelijke werknemers van Transavia beantwoorden vragen van het publiek (FAQ video's dus). Deze video's hebben een educatieve functie, maar kennen ook een entertainend element. De video's kijken prettig weg.
'Productadvies' van Coolblue: dit zijn uitlegvideo's waarbij productexperts van Coolblue de belangrijkste features en voor en nadelen van een (tech)product bespreken.
Over de auteur
Niels de Groot is met meer dan 12 jaar ervaring en 1400+ bedrijfsvideo's op zijn naam een ervaren specialist op het gebied van videoproductie en videomarketing. Met zijn videoproductiebedrijf Pro Motion Film - een netwerk van bevlogen video professionals - helpt hij MKB-bedrijven en organisaties hun doelgroep te bereiken, informeren en overtuigen met videocontent.