Split screen betekent dat er in een film, video of televisieprogramma tegelijkertijd meerdere shots getoond worden in beeld, in verschillende kaders. Een split screen is in feite de visuele opdeling van het scherm in meerdere compartimenten. In elk van deze compartimenten gebeurt iets anders. Zo worden als het waren meerdere schermen in één beeld gepropt.
Dat kan zijn in twee verschillende beeldkaders, links (50%) en rechts (50%) of boven (50%) en beneden (50%). Maar het kan ook gaan om vier kaders of meer.
Split screen wordt meestal gebruikt om op hetzelfde moment in de tijd twee verschillende locaties in beeld te kunnen brengen. Bijvoorbeeld wanneer twee mensen met elkaar bellen.
Je kunt ook juist split screen om de verschillen aan te geven. Bijvoorbeeld een voor- en na situatie.
Toepassing split screen
Een (professionele) video editor kan een split screen gebruiken om meerdere gebeurtenissen gelijktijdig te laten zien.
Bijvoorbeeld meerdere leden van hetzelfde onderzoeksteam die elk een aparte taak vervullen. In een opvolgende scène kan worden getoond hoe de resultaten afzonderlijk tot een gemeenschappelijk resultaat en opvolgend plan van aanpak kunnen leiden. Ook kan een splitscreen worden gebruikt om bijvoorbeeld de gezichtsuitdrukkingen en houdingen van twee tegenstanders te tonen voor ze op elkaar afstormen om de strijd aan te binden.
Split screen als stijlmiddel
Een split screen kan worden gebruikt om aan te geven hoeveel zaken gelijktijdig gebeuren en daarmee het gevoel van spanning of urgentie te vergroten. Een serie die het principe split screen optimaal wist te benutten, is 24, waarin binnen 24 uur een zaak moet worden opgelost en de handelingen van verschillende verbonden hoofdpersonen gelijktijdig worden getoond.
In een telefoongesprek
Split screens worden bijzonder vaak toegepast voor telefoongesprekken, om de beller aan weerskanten van de lijn tegelijktijdig in beeld te brengen en te laten zien hoe ze op elkaar reageren. Als je gebruik maakt van een video-call met een groep mensen (zoals bijvoorbeeld tijdens de corona-lockdown) is er ook sprake van een split screen met voor iedere persoon een apart venster.
Het digitale tijdperk
De split screen is typisch een 'trucje' van het digitale tijdperk van film maken. Eén die in het analoge tijdperk niet of nauwelijks kon worden gebruikt, omdat dit simpelweg te complex was om te verwerken. In het digitale tijdperk kan alles echter digitaal aan elkaar worden geplakt.