Wat is een cameraman?

Een cameraman (of - vrouw natuurlijk) is iemand die beroepsmatig de videocamera bedient. Het gaat hierbij om het maken van een film, televisieprogramma, documentaire of videoclip.

Wat is precies een cameraman?

De cameraman is, kort door de bocht, de persoon die de camera hanteert. Overigens heeft een gemiddelde cameraman ook genoeg verstand van monteren om de eigen beelden na te bewerken. De cameraman vandaag de dag is meer allround dan die van dertig jaar geleden. Een cameraman is werkzaam in een studio, op een set, of wordt op een locatie ingehuurd. De cameraman werkt doorgaans nauw samen met verslaggever en geluidsman. Bij sommige projecten (als de cameraman alleen werkt) is deze zijn eigen regisseur, in andere gevallen volgt hij de instructies van de regisseur op. Soms wordt er met meerdere regisseurs gewerkt.

Vooraf opgesteld plan

Improviseren zit er voor een cameraman meestal niet bij. Alles dient volgens plan (het script) te gebeuren. In het script staat vastgelegd wanneer wat in beeld moet worden gebracht, hoe het in beeld moet worden gebracht (welke beweging de camera hierbij maakt) en met welke camera instellingen dit dient te gebeuren. De cameraman past de focus en beeldcompositie aan en regelt ook vaak zelf de belichting. Vaak wordt de cameraman nauw betrokken bij het schrijven van een shotlist of script.

Of werk je live?

Er zijn ook situaties waarin er niet volgens plan gewerkt kan worden. Bijvoorbeeld als de cameraman in samenwerking met een reporter werkt en live op nieuwswaardigheden wordt uitgestuurd. In zulke gevallen is er geen tijd om een script te bedenken. Dit geldt gedeeltelijk ook bij live opnames van televisieshows, waarin soms onverwachte dingen gebeuren.

Wat zijn de belangrijkste taken van een cameraman?

Technische kennis van de camera is toch wel de belangrijkste vereiste. De cameraman moet de camera gedurende de opnamen in verschillende omstandigheden kunnen bedienen. Hij moet goed letten op zaken als belichting en focus. Er wordt nauw samengewerkt met technici op het ideale licht en geluid te bepalen. Ook is de cameraman in het algemeen verantwoordelijk voor de samenstelling van zijn eigen materiaal om de klus geklaard te krijgen.

Ook creatief inzicht en talent voor beeldcompositie is belangrijk. Het wordt van de camera operator verwacht dat hij of zij mooie beeldcomposities kan maken. Dit heeft dan weer weinig met technische kennis te maken. Je moet het visueel mooiste plaatje zien en voelen.

Met wie werkt een cameraman samen?

Cameramannen werken meestal met verschillende mensen samen. Er zijn er maar weinig die volledig onafhankelijk werken. Die rol is eerder aan fotografen weggelegd. De cameraman maakt onderdeel uit van een team. Hij valt onder de regisseur en werkt nauw samen met de video-editor. Een filmploeg kan uit een man of twee, drie bestaan, maar ook uit tientallen mensen, afhankelijk van de grootte van het project. Soms werken cameramensen ook samen met licht- en geluidstechnici. Cameramannen en -vrouwen nemen vandaag de dag meestal ook montage van de video voor eigen rekening. Wat je ook niet moet vergeten, is dat elke cameraman nauw moet kunnen samenwerken met de opdrachtgever van het project.

Waarom zou je een professionele cameraman inschakelen?

Er zijn verschillende redenen om voor een professionele cameraman of -vrouw te kiezen:

• Meer technische kennis

Een professionele cameraman heeft meer technische kennis dan de hobbyfilmer. Zo weet de professional altijd welke camera gebruikt moet worden en hoe deze camera moet worden ingesteld. Ook heeft de professionele cameraman een goed beeld van benodigd licht en geluid.

• Meer ervaring

De kwaliteit van camerawerk blijkt niet alleen uit technische kennis, maar natuurlijk ook uit ervaring. Zo geldt dat met de meeste werkzaamheden. Een professionele cameraman met jaren ervaring heeft ontegenzeggelijk meer ervaring dan de hobbycameraman die af en toe filmt.

• Werkt sneller

Gemiddeld genomen zal een professionele cameraman sneller en efficiënter werken dan een hobbyfilmer.

• Bespaart tijd

Een ander belangrijk voordeel is dat een professionele cameraman inhuren, betekent dat jij - en je personeel - de handen vrij hebt. Tijd is geld: je kunt je op het ondernemen zelf richten. De tijd die je kwijt bent met het filmen van het project verdien je immers niet direct geld.

Vaardigheden van de cameraman of - vrouw

De benodigde vaardigheden van de cameraman of -vrouw kun je in zijn geheel terugvinden op Nationaleberoepengids.nl. In het algemeen moet een cameraman of -vrouw kunnen anticiperen op veranderende omstandigheden. De cameraman moet goed analytisch vermogen hebben, een eigen initiatief kunnen opzetten, inzicht hebben in de omgeving en zich kunnen inleven in anderen, onder meer de kijker en opdrachtgever.

De krachten van een cameraman

Een doorgewinterde cameraman heeft het volgende te bieden:

• Hij of zij herkent situaties en weet de beste aanpak voor elke situatie

Wat in het verleden effectief is gebleken, is vaak ook een goed recept voor het heden. Of het ook toekomstbestendig is, moet de tijd uitwijzen. Wel is elke goede cameraman in staat de verbanden te leggen tussen het verleden en het heden en op basis hiervan de toekomst te schetsen.

• Hoofdzaken van bijzaken kunnen onderscheiden

Dit grijpt terug op het analytisch vermogen van de cameraman. Deze moet in staat zijn de hoofdzaken van de bijzaken te onderscheiden, zelf initiatief te nemen en daad bij woord te zetten.

• Denken in concepten

Cameramannen en -vrouwen kunnen goed conceptueel denken. Ze kunnen de opdrachtgever een werkend concept voorleggen en vervolgens aanwijzingen geven in hoe dit te realiseren is. Als zich een probleem voordoet, moeten er meteen meerdere oplossingen geformuleerd kunnen worden. De oplossing moet naderhand ook weer geëvalueerd kunnen worden. Zijn er verbeterpunten mogelijk? Of was er een alternatieve oplossing waar nog niet aan was gedacht?

• Creativiteit

De meeste mensen die cameraman worden, zijn van nature erg creatief en willen die creativiteit beroepsmatig ten uiting brengen. Elke film en opname is weer anders en dat vraagt om creativiteit. Creativiteit is een belangrijke vereiste om film naar een hoger niveau te tillen.

• Out-of-the-box denken

Dit sluit weer aan bij de creativiteit van de cameraman. Een creatief iemand is in staat een unieke oplossing voor een probleem te bedenken - een oplossing waar niemand anders aan had gedacht.

• Flexibiliteit

Flexibiliteit is ook een belangrijke vereiste voor elke cameraman. Omstandigheden kunnen snel veranderen. Als cameraman moet je hierop kunnen inspelen en "go with the flow", zogezegd.

• Gedetailleerd kunnen werken

Ten onrechte wordt weleens gedacht dat super creatieve mensen geen oog hebben voor detail. Het tegenovergestelde is waar: gepassioneerde mensen willen hun creativiteit juist perfectioneren.

• Onafhankelijk kunnen werken

Tijdens een project werken de meeste cameramannen aan de hand van enkele aanwijzingen en moeten ze verder zelf invulling geven aan die aanwijzingen. Dat geldt voor de beelden die zij schieten, maar ook voor de planning die zij maken, bijvoorbeeld voor het zelf nabewerken van beelden.

• Goed kunnen samenwerken hoort er natuurlijk ook bij.

Hoe word je cameraman?

Je kunt een opleiding volgen om cameraman te worden, bijvoorbeeld Cinematography aan de Nederlandse Filmacademie. Deze Hbo-opleiding leidt niet op tot zuiver "cameraman", maar focust behalve op het filmen zelf ook op het stilistische en artistieke element van film.

Of volg de MBO 4-opleiding AV-specialist

Tijdens deze opleiding leer je alles over de technische kant van camera (cameratechniek), cameravoering (verschillende shots gebruiken), digitale videomontage en geluidstechniek. Ook hou je je bezig met lichttechniek, scenario, script en storyboard. Kortom: het hele technische plaatje komt aan bod. Met een MBO-diploma op zak kun je doorgroeien naar het HBO.

Overzicht opleidingen en cursussen tot cameraman

Je kunt ook kiezen voor de MBO 4-opleiding Fotografie van drie jaar. Hiermee leer je alle benodigde technieken die op digitale fotografie van toepassing zijn. Als je deze opleiding hebt afgerond, kun je aan de Nederlandse Fotovakschool de Hbo-opleiding Toegepaste Fotografie en Beeldcommunicatie in drie jaar afronden. Normaal gesproken duurt deze opleiding vier jaar. Meer weten over deze opleiding doe je op deze webpagina van de Fotovakschool.

Of kies HBO Film en Audiovisuele Media

Deze opleiding, afgekort tot FAM, helpt je een allround filmer te worden. Hierbij worden ondernemerschap en visuele creativiteit in één opleiding gebundeld. Deze studie duurt vier jaar en geeft je de titel "Bachelor of Arts". Met een diploma op zak ben je goed voorbereid op de arbeidsmarkt.

Liever een korte cursus volgen?

Geen tijd of zin om een hele opleiding te volgen, bijvoorbeeld omdat je vooral hobbymatig wil filmen? Kies dan voor de korte opleiding Cameratechnieken. Deze opleiding duurt zo'n drie tot zes lessen en volg je aan de Ondernemersschool NHOC. Het is een thuisstudie, dus je hoeft je bed er niet eens voor te verlaten! Bekijk hier de verdere specificaties van de cursus.

Wat verdient een cameraman gemiddeld?

Wat een cameraman gemiddeld verdient, zal van geval tot geval verschillen. Een beginnend cameraman verdient minder dan een ervaren 'rot' in het vak. De maandelijkse opbrengsten kunnen variëren van zo'n 1.600 euro tot 4.000 euro. De secundaire voorwaarden verschillen sterk.

Waar werkt een cameraman of -vrouw?

Cameramensen zullen bij een omroep of productiemaatschappij komen te werken. Of ze gaan als freelancer in de slag - alleen, of als (klein) filmproductiecollectief. Sommige cameramannen zijn allround, terwijl anderen zich op een bepaald vlak specialiseren. In de praktijk zullen de meeste cameramannen freelance aan de slag gaan. Hoe meer ervaring je opdoet en hoe meer prestigieuze projecten je in de wacht sleept, hoe meer naam je zult maken.

Cameraman vacatures

Wist je dat Pro Motion Film met regelmaat naar nieuwe, jonge cameratalenten op zoek is - zowel starters als stagairs? Heb je interesse? Dan kun je altijd een open sollicitatie inclusief CV plus een portfolio met projecten/voorbeeldvideo's opsturen naar [email protected]. Wie weet wordt er contact met je opgenomen en ligt er iets heel moois voor jou in het verschiet.